Stalag (skrót od Stammlager für kriegsgefangene Mannschaften und Unteroffiziere)- w czasie II wojny światowej niemiecki obóz jeniecki dla szeregowców i podoficerów.
Stalag VIII A to niemiecki obóz jeniecki z czasów II wojny światowej znajdował się na terenie obecnego Zgorzelca (kiedyś Görlitz). Obóz planowano założyć początkowo w Reichenbach/ Oberlausitz, lecz ostatecznie zdecydowano się utworzyć go w oddalonym o 10km Görlitz. W 1939 roku w naszym okręgu istaniały trzy stalagi: w Zgorzelcu VIII A, w Łambinowicach VIII B, w Żaganiu VIII C. W późniejszych latach otworzona jeszcze 3 inne stalagi. Stalag w Görlitz istniał do 7 maja 1945 roku.
Stalag VIII A to niemiecki obóz jeniecki z czasów II wojny światowej znajdował się na terenie obecnego Zgorzelca (kiedyś Görlitz). Obóz planowano założyć początkowo w Reichenbach/ Oberlausitz, lecz ostatecznie zdecydowano się utworzyć go w oddalonym o 10km Görlitz. W 1939 roku w naszym okręgu istaniały trzy stalagi: w Zgorzelcu VIII A, w Łambinowicach VIII B, w Żaganiu VIII C. W późniejszych latach otworzona jeszcze 3 inne stalagi. Stalag w Görlitz istniał do 7 maja 1945 roku.
Stalag VIII A obejmował powiaty: trzy sudeckie - Broumov, Trutnov, Vrchlabi i Rotenburg, Bolesławiec, Bystrzycę Kłodzką, Dzierżoniów, Jawor, Jelenią Górę, Kłodzko, Lubań, Lwówek Śląski, Środę Śląską, Strzelin, Świdnicę, Wałbrzych, Ząbkowice, Zgorzelec, Złotoryję.
Das
Kriegsgefangenenlager Stalag VIIIA (Stammlager für kriegsgefangene Mannschaften
und Unteroffiziere) befand sich in den Jahren des Zweiten Weltkrieges im
heutigen Zgorzelec (ehemals Ostteil von Görlitz). Zunächst wollte man das Lager
in Reichenbach errichten, aber es wurde beschlossen, es im 10 km entfernten Görlitz zu
errichten. Im Jahr 1939 gab es in unserem Landkreis drei Lager: in Görlitz das
Lager VIII A, in Lamsdorf (Łambinowice) VIII B und in Sagan (Żagań) VIII C. In
den nächsten Jahren wurden noch drei weitere Stalags eingerichtet. Das Stalag
in Görlitz gab es bis zum 7. Mai 1945.
Das Stalag VIII A umfasste folgende Landkreise: drei in den Sudeten-Braunau,
Trautenau, Hohenelbe, Rothenburg, Bunzlau, Habelschwerdt, Reichenbach, Jauer,
Hirschberg, Glatz, Lauban, Löwenberg, Neumarkt, Strehlen, Schweidnitz,
Waldenburg, Frankenstein, Görlitz und Goldberg.
Plan i lokalizacja
Plan und Lage
Plan und Lage
Stalag VIII A mieścił się w pobliżu poligonu wojskowego Wehrmachtu. Dzięki bliskości wojska mogło być ono wykorzystywane do pełnienia straży i pomagania w czasie buntów. Początkowo więźniowie umieszczani byli w obozie przejściowym przy ulicy Lubańskiej. Spali w namiotach, a w ciągu dnia budowali baraki w obozie na ,,Mojsie". Planowano umieścić tam 3 tys. "stałych" jeńców i 200 osób służby, natomiast maksymalnie mogło tam przebywać 15 tys. osób.
Das
Stalag VIII A befand sich in der Nähe eines militärischen Übungsgeländes der
Wehrmacht. Die Soldaten konnten Wache halten und im Falle eines Aufstandes
behilflich sein. Zunächst wurden die Gefangenen im Durchgangslager an der
Leopoldshainer Straße (ul. Lubańska) untergebracht. Dort schliefen sie in
Zelten. Tagsüber bauten sie Baracken in Görlitz-Moys. Man wollte dort 3.000
Gefangene und 200 Dienstpersonen unterbringen. Zeitweise hielten sich dort aber
15.000 Personen auf.
- łaźnia
- poczta
- baraki sanitarne
- więzienie
- barak dezynfekcyjny
W obozie właściwym były:
- baraki- początkowo drewniane, a później murowane; o wymiarach 30m x 10,60m x 10m
- dwie kuchnie- osobna dla jeńców radzieckich
- barak karny
- kantyna
- barak teatralny
- biblioteka
- ubikacje ogólne- tzw. latryny
- kaplica
- boisko sportowe
Im
Nebenlager befanden sich:
- Badeanstalt
- Poststelle
- Sanitärbaracken
- Gefängnis
- Desinfektionsbaracke
- Baracken (zuerst Holz- später gemauerte Baracken, in den Maßen: 30m x 10,6m x 10m)
- zwei Küchen (eine separate für sowjetische Kriegsgefangene)
- Strafbaracke
- Kantine
- Theaterbaracke
- Bibliothek
- Allgemeine Toiletten (Latrinen)
- Kapelle
- Sportplatz
Obóz posiadał dwie bramy: wschodnią i zachodnią. Były one pod napięciem, sygnalizowały to tablice ostrzegawcze. Baraki budowane były z cegły o grubości 25cm, kryte dachem dwuspadowym płaskim, pokrytym papą; posadzka była ceglana.
Obecnie w miejscu Stalagu VIII A znajduje się: pomnik, którego pomysłodawcą był francuski kombatant pułkownik Jean Ollier; jak i tablica pamiątkowa. Planowana jest budowa Europejskiego Centrum Naukowo-Kulturalnego MEETINGPOINT MUSIC MESSIAEN Zgorzelec-Goerlitz.
In
das Lager führten zwei Eingänge, ein Ost- und die Westtor. Die Tore standen
unter Strom, was durch Warntafeln signalisiert wurde. Die Baracken bestanden
aus 25cm dicken Ziegeln und hatten ein flaches Satteldach, das mit Dachpappe
gedeckt war und Ziegelfußböden.
Heute befindet sich auf dem Platz des ehemaligen Stalag VIII A ein Denkmal, welches auf Initiative des französischen Veteranen Oberst Jean Ollier errichtet wurde, sowie eine Gedenktafel. In Zukunft wird man dort ein Europäisches Zentrum für Bildung und Kultur, den MEETINGPOINT MUSIC MESSIAEN Zgorzelec-Görlitz, bauen.
Heute befindet sich auf dem Platz des ehemaligen Stalag VIII A ein Denkmal, welches auf Initiative des französischen Veteranen Oberst Jean Ollier errichtet wurde, sowie eine Gedenktafel. In Zukunft wird man dort ein Europäisches Zentrum für Bildung und Kultur, den MEETINGPOINT MUSIC MESSIAEN Zgorzelec-Görlitz, bauen.
